Lezing: “Romeinse wegen in Limburg”
Terug naar Geschied- en heemkundige kring "Het Land van Thorn"Maandag
22-02-2016 20:00
Zaal “Aod Thoear”, Steegputstraat 4, te Thorn
door de heer drs. Maarten Dolmans uit Grubbenvorst
Beschrijving
De lezing wordt verzorgd door de heer drs. Maarten Dolmans, wonende in Grubbenvorst. Hij studeerde geschiedenis en archeologie aan de Universiteit van Leiden en is sinds 2002 werkzaam als stadsarcheoloog in Venlo.
Wat betreft de lezing mochten wij van de spreker de volgende informatie ontvangen.
Enkele decennia na de verovering van Gallia door Julius Caesar probeerden de Romeinen (ten tijde van Augustus) onze contreien te veroveren. Voor deze veroveringen was het noodzakelijk dat troepen zich snel en in grote getalen konden verplaatsen. Om de troepenverplaatsingen te kunnen garanderen en te kunnen bevoorraden werden in België en Nederland in een snel tempo wegen aangelegd. Een gedeelte van de wegen tot aan de latere Rijngrens – in het Latijn ‘Limes’ – zijn bekend. Daarbuiten kennen we slechts enkele mogelijke routes. Nadat de benedenloop van de Rijn de definitieve grens werd, met diverse legioenvestingen en vele forten, werd het wegenstelsel systematisch uitgebouwd. De uitbouw van het wegennet was niet alleen gunstig in strategisch opzicht, maar ook in toenemende mate in economisch opzicht. De handel over de wegen werd steeds belangrijker, waarbij niet vergeten mag worden dat het transport over rivieren als de Maas van grote betekenis waren voor bulktransport.
Itinerarium provinciarum Antonini Augusti
Kaart afkomstig van Hans Kreijns
Tot een tiental jaren geleden waren er in Limburg nog maar op enkele plekken sporen van Romeinse wegen gevonden, met name in de 19de of begin 20ste eeuw. Oud-provinciaal archeoloog professor dr. Willem Willems gaf in zijn publicatie van 1987 een mooi overzicht van het toen bekende wegennet.
Vanuit verschillende historische bronnen waren drie hoofdwegen bekend. De eerste van deze drie hoofdwegen was de Via Belgica. Deze weg liep van Boulogne-sur-Mer aan de Franse zeekust, via zuidelijk België en Zuid-Limburg naar Keulen aan de Rijn. Daarmee is deze weg een van de langste wegen in Noordwest-Europa. In Limburg is de Via Belgica- de naam is
overigens modern - gemiddeld 7 tot 9 meter breed en bestond voornamelijk uit een dikke pakket van grind en kalksteen met een dikte tot ca 50 cm.
De andere twee grote Romeinse wegen in Limburg liepen langs de Maas van Zuid naar Noord. Vanwege hun route langs de Maas zijn beide wegen recentelijk Viae Mosae gedoopt. De westelijke weg liep van Maastricht via de brug in Cuijk naar Nijmegen (Noviomagus). De oostelijke weg liep van Aken via Heerlen naar Xanten. Van deze grotere wegen liepen er ook kleinere lokale wegen naar andere bestemmingen.
De laatste jaren is er door diverse instanties en personen onderzoek uitgevoerd naar wegen in Zuid- en Noord-Limburg. Ook zijn bij recent onderzoek nieuwe delen van verschillende Romeinse wegen ontdekt. Deze delen vullen het plaatje van het Romeinse wegennet in Limburg verder aan. De spreker zal in zijn lezing een overzicht geven van de historische bronnen en de recent ontdekte wegdelen langs en wat verder van de Maas. Hij geeft daarbij inzicht in de datering, constructie en het uiterlijk en het verschil tussen de diverse wegen, gevolgd door het gebruik en het belang ervan voor de economie van Romeins Limburg en omstreken.
Het belooft weer een boeiende avond te worden en wij verwachten dan ook een grote opkomst. Leden van de G.H.K. “Het Land van Thorn” hebben vrije toegang, van niet-leden wordt een bijdrage gevraagd van € 2,00.